×

منوی بالا

منوی اصلی

دسترسی سریع

اخبار سایت

true
true

ویژه های خبری

true
    امروز  سه شنبه - ۲۹ اسفند - ۱۴۰۲  
true
true
رابطه هوش و سن افراد/ در چه سنی باهوش تریم؟

رابطه هوش و سن افراد/ در چه سنی باهوش تریم؟

سرویس دانش ضیاءالصالحین، انسان ها در برخی از توانایی های خود با مسن شدن ضعیف می شوند، اما در همان زمان ممکن است توانایی های دیگری از جمله هوش کسب کرده و در آن ها پیشرفت کنند.

هر چقدر سن مان بالا تر می رود احساس می کنیم از هوش مان کاسته می شود. در حقیقت، مغز مانند بخش های دیگر بدن مان دچار فرسودگی می شود. اما باید گفت این به این معنا نیست که در تمام عملکرد های شناختی خود دچار نقص می شویم.

تحقیقی که به تازگی در این زمینه انجام شده، نتیجه نسبتا جالبی دارد که با تصور ما نسبت به هوش کمی متفاوت است. نتیجه این تحقیق می گوید، نه تنها نمی توان گفت که انسان در سن خاصی برای انجام تمام وظایف شناختی خود در اوج قرار دارد، بلکه حتی ممکن است نتواند بیشتر وظایف شناختی را در هیچ دوره ای از زندگی خود، کامل و بی نقص انجام دهد و از این نظر بتواند در اوج عملکرد خود باشد. در واقع در ادامه متوجه می شوید، این پرسش که «اوج هوش افراد در چه سنی است؟» از اساس غلط است.

دو محقق از موسسه فناوری ماساچوست (MIT) در دو بررسی روی بیش از ۴۸هزار داوطلب، نگاهی به مهارت های شناختی مربوط به مسائل کاری انداختند و به این نتیجه رسیدند که ما در برخی از توانایی های خود با مسن شدن ضعیف می شویم، اما در همان زمان ممکن است توانایی های دیگری کسب کرده و در آن ها پیشرفت کنیم.

این محققان از افراد شرکت کننده در بررسی، آزمون های استاندارد هوش و حافظه گرفتند و نتایج این بررسی نشان داد سرعت پردازش و حافظه کوتاه مدت افراد هنگام به خاطر آوردن عکس ها و داستان های خانوادگی، ابتدا در اوج قرار دارد. اما با رسیدن فرد به دوره فارغ التحصیلی دبیرستان و دانشگاه، این توانایی کاهش می یابد.

همچنین برخی از توانایی های استدلال انتزاعی و هوش بصری-فضایی در اوایل بزرگسالی به شکل مسطح است و سپس در دهه ۳۰ زندگی شروع به کاهش می کند. عملکرد های شناختی دیگر مانند دامنه واژگان و معلومات عمومی تا دهه ۴۰ زندگی به بعد، به اوج نمی رسند.

در واقع چیزی که این محققان فهمیدند، به صورت زیر خلاصه می شود:

سرعت پردازش اطلاعات در دوران ۱۸ یا ۱۹ سالگی در اوج است.
حافظه کوتاه مدت حدود ۲۵ سالگی در قوی ترین حالت خود قرار دارد، اما حدود ۳۵ سالگی افت می کند.
توانایی درک احساسات دیگران در دهه ۴۰ یا ۵۰ زندگی در اوج خود قرار می گیرد.
اوج مهارت های واژگان نیز در دهه ۶۰ زندگی و اوایل ۷۰ سالگی است.

تفاوت هوش کودکان و بزرگسالان

برخی از محققان می پرسند وقتی به «هوش» می پردازیم، آیا درست است هوش بزرگسالان را با همان استاندارد های ارزیابی هوش کودکان بسنجیم؟ یا این که در چه نقطه ای از زندگی، وضعیت شناختی بالقوه جوانان به شکل تخصصی در زمینه ای خاص در بزرگسالی تبدیل می شود؟

بنابه گفته محققان در مقوله هوش، دو نوع هوش متفاوت «سیال» و هوش «متبلور» وجود دارد. هوش سیال، با استدلال های انتزاعی و شناسایی الگو ها تعریف می شود. در واقع توانایی درک روابط، مستقل از تجربه قبلی در رابطه با آن را هوش سیال می گویند. از نمونه هایی از این نوع هوش می توان به حل معما ها و دستیابی به راه حل های مختلف حل مساله، اشاره کرد.

هوش متبلور با متغیرهایی، چون واژگان و معلومات عمومی تعریف می شود. در واقع این هوش مربوط به یادگیری از تجربیات و آموزه های گذشته است. این نوع هوش معمولا با بالارفتن سن و اندوختن دانش و آگاهی قوی تر می شود.

اما متخصص شدن فرد در زمینه خاصی را نمی توان با هیچ یک از هوشهای سیال یا متبلور سنجید. در ضمن بیشتر آزمون های سنجش هوش برای آزمایش کودکان در سن مدرسه طراحی شده اند و نمی توانند دانشی را ارزیابی کنند که پس از طی سال ها و مطالعه مباحث گوناگون به دست می آوریم.

مسلما سنجیدن هوش بزرگسالان با این نوع آزمون های استاندارد شده برای جوانان، نمی تواند هوش واقعی آن ها را نشان دهد و حتی ممکن است به طور کلی، آن ها را کم هوشتر از جوانان بداند. اما اگر هنگام بررسی بزرگسالان میانسال، تخصص آن ها را در نظر بگیریم، شاید هوش آن ها باهوش جوانان برابری کند.

اوج هوش در بزرگسالان

محققان برای بررسی اوج هوش افراد، یک سری آزمون های مربوط به دانش و تخصص در رشته خاصی را آماده کرده و هوش ۲۸۸ بزرگسال بین ۲۱ تا ۶۲ ساله را ارزیابی کردند. این رشته های علمی و تخصصی در زمینه هنر، موسیقی، ادبیات جهان، زیست شناسی، فیزیک، روان شناسی، فناوری، حقوق، اخترشناسی و الکترونیک بودند. محققان در بررسی های خود متوجه شدند بزرگسالان میانسال در بسیاری از حوزه های علمی نسبت به بزرگسال های جوان تر آگاهی بیشتر و در نتیجه هوش بیشتری دارند.

در واقع باید گفت در دنیای واقعی، بسیاری از وظایف که به قوه عقلانی نیاز دارند، بدون گنجینه ای از دانش اظهاری و دانش رویه ای نمی توانند انجام شوند. به طور ساده باید گفت دانش اظهاری به معنای «دانستن چه موضوعی» و دانش رویه ای، «چگونه دانستن آن موضوع» است. این دو دانش به معنای این است که چگونه اطلاعات یک مهارت را در ذهنمان ذخیره کرده سپس از آن اطلاعات چگونه بهره برده و استفاده کنیم.

بنابراین، از درخشان ترین (برحسب ضریب هوشی) افراد تازه کار نمی توان توقع داشت که مثلا یک جراحی قلب و عروق را به خوبی یک متخصص میانسال انجام دهند. همچنین مسلما یک دانشجوی تازه وارد نمی تواند مانند چند سال بعد خود که مطالعات دانشگاهی و تحقیق های تجربی داشته است، از پایان نامه دکترای خود، دفاع بی نقصی داشته باشد.

اما در این میان استثنا هایی وجود دارد و آن علوم شیمی، فیزیک و زیست شناسی است که با سن، ارتباطی منفی دارند. این بررسی نشان می دهد این علوم بیش از موارد دیگر به هوش سیال مرتبط است. شاید این مساله نشان دهد، چرا نبوغ علمی در این رشته های تخصصی معمولا در اوایل زندگی فرد، خود را نشان می دهد.

در مجموع باید گفت، نتایج بررسی های فوق، خبر خوبی برای بزرگسالان مسن تر است. در واقع آن ها می توانند تمام عمر در رشته های مختلف علوم، دانش و آگاهی هایی کسب کنند. البته باید گفت دریافت جایزه نوبل فیزیک در دوران کهنسالی چندان دست یافتنی نیست.

همچنین محققان نشان دادند برخی از ویژگی های شخصیتی مانند کنجکاوی عقلانی مرتبط با دانش تخصصی روی استاندارد های هوش اثرگذار هستند.

 

منبع: جام جم

true
true
true
true

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید

- کامل کردن گزینه های ستاره دار (*) الزامی است
- آدرس پست الکترونیکی شما محفوظ بوده و نمایش داده نخواهد شد


false